Rzeka i człowiek. Między naturą i kulturą
W sobotę 11 maja 2024 w Cafe pod Skrzydłami OKSiT we Wleniu miało miejsce spotkanie podsumowujące kilkuletnie badania antropologiczne prowadzone m.in. na terenie Doliny Bobru. Tematem terenowych badań było uchwycenie zjawisk relacji człowieka z wodą na przestrzeni wieków i współcześnie. Sobotnia prezentacja ich wyników była bardzo interesująca i ważna dla wszystkich, którzy interesują się warunkami życia nie tylko w naszym regionie.
Badaczki antropologii kulturowej z Uniwersytetu Warszawskiego dr Małgorzata Owczarska oraz Magdalena Kozhevnikowa przedstawiły wyniki badań, zupełnie odwracając perspektywę spojrzenia na rzekę. Przez wieki człowiek zamiast współtworzyć z naturą i rzeką, zdominował ją do swoich ekspansywnych celów. Szczególnie mocno to wybrzmiało, patrząc na omawiane zjawiska z perspektywy lokalnej - życia Doliny Bobru.
Wiek XIX i XX zanotował dynamiczny rozwój przemysłowy i niezrównoważoną eksploatację dóbr naturalnych, w tym rzek, do budowania przewagi i dobrobytu człowieka na ziemi.
Rozwój przemysłu, budowanie zapór, tam, melioracje pól, monokultury uprawowe, betonowanie koryt strumieni wycinki lasów przyczyniły się do katastrofy klimatycznej.
Efekty tej niszczycielskiej pracy mogliśmy doświadczać nie tylko poprzez powodzie, które znamy z historii Doliny Bobru, ale też nowego, niebezpiecznego zjawiska, jakim są powodzie błyskawiczne.
Przedstawiona analiza badań terenowych prowadzonych w okolicach Wlenia potwierdza te tendencje. Będziemy świadkami gwałtownych zmian pogodowych, którymi natura, długotrwale kaleczona przez człowieka, radzi sobie w sposób niebezpieczny dla ludzi.
Podczas prezentacji przytoczono wypowiedzi mieszkańców Doliny Bobru opisujących ich relacje z rzeką Bóbr. Usłyszeć można było słowa zachwytu, niepokoju oraz refleksje związane z poczuciem wartości, respektem wobec siły natury i pięknem przyrody.
Dzięki powstającej internetowej mapie dawnych ujęć wody mogliśmy usłyszeć odgłosy życiodajnej wody, meandrującej pod ziemią. Zaskakującą wiedzę zdobyć można było słuchając opowieści o tym, jak małże pracują dla ludzi, testując czystości wód, z których korzystamy... Puentą spotkania była szczególna myśl - woda nie jest tylko chemicznym zapisem H2O, uniwersalną cieczą bez właściwości, zapachu, smaku, koloru. Woda jest częścią lokalnego życia. Zawsze wpisuje się w nasze życie, specyfikę okolicy i kontekst kulturowy. Wszelkie przytaczane obserwacje i refleksje sprowadzają do apelu: żyjmy z wodą, z rzeką w partnerstwie!
Więcej informacji w zapowiedzi wydarzenia dostępnej TUTAJ.
Fot. Anna Komsta
Wyświetlono: 316